منبع: شناخت طبایع جلد اول – دکتر ابوالحبیب
اکثر چاى‌ها به شرح ذیل مورد تائید ائمه معصوم علیهم السّلام و اساتید بزرگى چون شیخ الرئیس ابن سینا مى‌باشد. خوردن چاى درصورتى‌که آب آن داغ‌داغ باشد غیر مجاز است و بلکه بایستى صبر کنید تا ولرم شود و سپس میل نمایید. در زیر چند نمونه از چاى‌هاى سنتى مورد استفادۀ پیشینیان معرفى مى‌گردد.
منبع: شناخت طبایع جلد اول – دکتر ابوالحبیب
اکثر چاى‌ها به شرح ذیل مورد تائید ائمه معصوم علیهم السّلام و اساتید بزرگى چون شیخ الرئیس ابن سینا مى‌باشد. خوردن چاى درصورتى‌که آب آن داغ‌داغ باشد غیر مجاز است و بلکه بایستى صبر کنید تا ولرم شود و سپس میل نمایید. در زیر چند نمونه از چاى‌هاى سنتى مورد استفادۀ پیشینیان معرفى مى‌گردد.
١ . چاى گل گاوزبان و سنبل الطیب:
گل گاوزبان ( ۴ قاشق مرباخورى) به اضافه سنبل الطیب (یک قاشق مرباخورى) و یک عدد لیموعمانى در یک قورى (دو لیوان آب سرد) و مقدارى نبات.
خواص: طبیعت گرم و خشک-آرامبخش اعصاب-خواب‌آور-ضد سردردهاى عصبى- دردهاى کلیوى-ضد سودا و صفرا.
سنبل الطیب: طبیعت گرم و خشک-ضد قولنج و اسپاسم-ضد تشنج و صرع-تقویت قوه باء.
٢ . چاى به‌لیمو و زیرفون:
به‌لیمو یک قاشق مرباخورى به اضافه زیرفون (یک قاشق غذاخورى) در یک قورى (دو لیوان آب سرد) و مقدارى نبات.
خواص: طبیعت گرم و خشک-ضد سرماخوردگى-ضد ناراحتى‌هاى عصبى-ضد تشنج-ضد نقرس-ضد سیاتیک-ضد غلظت خون-ضد رماتیسم-خواب‌آور-ضد میگرن-آرامبخش- ضد طپش قلب-ضد سردرد-تقویت معده-ضد آسم-پایین‌آورنده فشار خون-ضد اسهال- شستشودهنده کلیه.
٣ . چاى بادرنجبویه و زیرفون:
بادرنجبویه (یک قاشق مرباخورى) به اضافه زیرفون (یک قاشق غذاخورى) در یک قورى (دو لیوان آب سرد) و مقدارى نبات.
خواص: طبیعت خیلى گرم-در بعضى مزاجها بالابرنده قوى فشار خون-ضد نزله-مقوى قلب و اعصاب-خونساز-تقویت‌کننده سلولهاى مغزى-فوق العاده آرامبخش است-مقوى مغز-ضد صداى گوش-خواب‌آور-نشاطآور-ضد بیمارى‌هاى کلیه-ضد خوابهاى وحشتناک-ضد بوى دهان.
۴ . چاى بابونه:
(یک قاشق غذاخورى) در یک قورى (دو لیوان آب سرد) و مقدارى نبات.
خواص: طبیعت معتدل و دیم آن گرم و خشک است-آرامبخش اعصاب معده، روده و تقویت آنها-ضد تب-ضد انگل-ضد یبوست-مقوى اعصاب و مغز-اشتهاآور-ضد بلغم و صفرا- شستشودهنده بسیار قوى کلیه‌ها.
۵ . چاى به‌لیمو:
(یک قاشق غذاخورى) در یک قورى (دو لیوان آب سرد) و مقدارى نبات.
خواص: طبیعت گرم-خواب‌آور شب-آرامبخش-ضد میگرن-ضد سردرد-ضد طپش قلب-تقویت حافظه-ضد نفخ-تقویت معده-ضد آسم.
۶ . چاى دارچین:
(یک قلم آسیاب‌شده) در یک قورى (دو لیوان آب سرد) و مقدارى نبات.
خواص: طبیعت گرم و خشک-محرک اعصاب-شستشودهنده کلیه-تقویت‌کننده رشد قدى-دفع رطوبت اخلاط بلغمى-مفرح-تقویت قوه باء-درمان پادردهاى رطوبتى-اشتهاآور- ضد دلهره-ضد بوى بد دهان-تقویت کبد و معده (تاثیر آن تا ١۵ سال در بدن مى‌ماند.)
٧ . چاى زنجبیل:
(یک قاشق مرباخورى کوبیده) در یک قورى (دو لیوان آب سرد) و مقدارى نبات.
خواص: طبیعت گرم و خشک-بالابرنده فورى فشار خون-ضد ضعف اعصاب-تقویت حافظه-تنظیم ادرار-ضد رطوبت مزاج-ضد بلغم و صفرا-خونساز-ضد درد مفاصل-تقویت قوه باء-مقوى جهاز هاضمه-ضد سم غذایى-مقوى معده-مسکن-مقوى قواى رئیسه بدن.
٨ . چاى میوه نسترن:
( ١۵ عدد میوۀ تازه-یا١٠ عدد میوه خشک) در یک قورى (دو لیوان آب سرد) و مقدارى نبات.
خواص: طبیعت معتدل و خشک-پایین‌آورنده فشار خون-ضد قند خون-ضد ورم و درد کلیه-شستشودهنده کلیه-سرشار از ویتامین ث-ضد سرماخوردگى-مقوى معده-ضد اسهال.
٩ . چاى زیرفون:
(یک قاشق غذاخورى) در یک قورى (دو لیوان آب سرد) و مقدارى نبات.
خواص: طبیعت گرم-مصرف زیاد پایین‌آورنده فشار خون-ضد ناراحتیهاى عصبى و تشنجها- ضد میگرنهاى مزمن-ضد بیخوابى-ضد سردرد-بیماریهاى ریوى-زکام-ضد غلظت خون-ضد استفراغ-ضد رماتیسم-آرتروز-نقرس-سیاتیک. (براى خانمهاى باردار ممنوع است.)
١٠ . چاى آویشن:
(یک قاشق غذاخورى) در یک قورى (دو لیوان آب سرد) و مقدارى نبات.
خواص: طبیعت معتدل-بالابرنده فشار خون-تقویت اعصاب-رفع کولیتهاى مزمن-شستشو دهنده کلیه-ضد صفرا-ضد دلهره و اضطراب-تقویت بدن-زکام-آسم-سیاه‌سرفه-مقوى معده-ضد درد رماتیسمى و استخوانى و کمر-ضد سنگ کیسه صفرا.
١١ . چاى اکلیل کوهى:
(یک قاشق غذاخورى) در یک قورى ( ٢ لیوان آب سرد) و مقدارى نبات.
خواص: طبیعت گرم-گیاه معجزه‌گر-مقوى اعصاب-شستشودهنده کلیه-ضد صفرا-ضد دلهره و اضطراب-تقویت بدن-زکام-آسم-سیاه‌سرفه-مقوى معده-ضد درد رماتیسمى و استخوانى و کمر-ضد سنگ کیسه صفرا.
١٢ . چاى گزنه:
(یک قاشق غذاخورى) در یک قورى ( ٢ لیوان آب سرد) و مقدارى نبات
خواص: طبیعت گرم و خشک-ضد قند-ضد غلظت خون-ضد چربى-ضد صفرا و سنگ کیسه صفرا-ضد سرطان-ضد امراض کلیه-شستشودهنده کلیه-ضد خونریزى-زیادکننده شیر مادر- رفع خستگى-ضد ریزش مو.
١٣ . چاى اسطوخدوس:
(یک قاشق غذاخورى) در یک قورى (دو لیوان آب سرد) و مقدارى نبات
خواص: طبیعت گرم و خشک-آرامبخش اعصاب-تقویت‌کننده سلولهاى مغز- ضد میگرن-ضد زکام و آسم و برونشیت-مسکن-درمان رماتیسم-شستشودهنده کلیه-ضد اگزما-کاربرد در اکثر بیماریها دارد.
١۴ . چاى مرزنجوش:
(یک قاشق غذاخورى) در یک قورى (دو لیوان آب سرد) و مقدارى نبات.
خواص: طبیعت گرم-آرامبخش اعصاب-بهترین داروى میگرن کهنه و درد شقیقه و سردردها-ضد نفخ معده-ضد ورم معده-ضد اخلاط مضر-ضد سرماخوردگى-ضد عطسه- ضد اسهال-خلطآور-تب‌بر-خواب‌آور-اشتهاآور.
١۵ . چاى فلوس:
(یک قاشق غذاخورى مغز فلوس) در یک قورى (دو لیوان آب سرد) و مقدارى نبات.
خواص: طبیعت معتدل-پایین‌آورنده فشار خون-برفک دهان-ملین-مسهل قوى-ضد صفرا- ضد یبوستهاى بد و مزمن-ضد تورم امعا و احشاء.
١۶ . چاى زعفران:
(یک قاشق مرباخورى کوبیده) در یک قورى (دو لیوان آب سرد) و مقدارى نبات.
خواص: طبیعت گرم و خشک-مفرح-مقوى قلب-محرک قواى مغزى-نشاطآور-خنده آور-ضد پوسیدگى دندان-شستشودهنده کلیه-مقوى معده-ضد سرفه-ضد حساسیت و خلطآور.
١٧ . چاى نعناع:
(یک قاشق غذاخورى) در یک قورى ( ٢ لیوان آب سرد) و مقدارى نبات.
خواص: طبیعت معتدل و اندکى گرم-ضد اسهال و استفراغ-ضد نفخ معده-مقوى معده- خوش‌بوکننده دهان-آرام‌کننده روده‌ها-رفع خستگى-رفع ناراحتیهاى کیسه صفرا-رفع ناراحتیهاى ریوى-تنگى نفس-آسم و سیاه‌سرفه.
١٨ . چاى پونه:
(یک قاشق مرباخورى) در یک قورى ( ٢ لیوان آب سرد) و مقدارى نبات.
خواص: طبیعت معتدل و اندکى گرم-ضد اسهال و استفراغ-ضد نفخ معده-مقوى معده- خوش‌بوکننده دهان-آرام‌کننده روده‌ها-رفع خستگى-رفع ناراحتیهاى کیسه صفرا-رفع ناراحتیهاى ریوى.
١٩ . چاى شلتوک برنج:
(یک قاشق مرباخورى) در یک قورى (دو لیوان آب سرد) و مقدارى نبات.
خواص: طبیعت گرم-سرشار از ویتامین-جلوگیرى از سفید شدن و ریزش موى سر-ضد یبوست مزمن-براى خانمها ممنوع است.
٢٠ . چاى گلپر:
(یک قاشق مرباخورى) در یک قورى ( ٢ لیوان آب سرد) و مقدارى نبات.
خواص: طبیعت گرم و خشک-تقویت‌کننده عالى حافظه-ضد صرع قوى-ضد فراموشى- ضد انواع اسهال-تقویت قوه باء-ضد تنبلى معده-ضد جوش و دمل-اشتهاآور-کمک به هضم غذا.
٢١ . چاى زیره سیاه:
(یک قاشق غذاخورى) در یک قورى (دو لیوان آب سرد) و مقدارى نبات
خواص: طبیعت بسیار گرم-بالابرنده فشار خون-سوزاندن چربى اضافه-تصفیه خون-مقوى قلب و عروق-شستشودهنده کلیه-ضد چاقى-کم‌کننده اشتها-ضد زردى پوست-ازدیاد شیر مادر-ضد نفخ معده-مقوى معده-رفع ناراحتى‌هاى روده.
٢٢ . چاى بادرنجبویه:
(یک قاشق غذاخورى) در یک قورى (دو لیوان آب سرد) و مقدارى نبات.
خواص: طبیعت خیلى گرم-در بعضى مزاجها بالابرنده قوى فشار خون-مقوى قلب و اعصاب- خونساز-تقویت‌کننده سلولهاى مغزى-فوق العاده آرامبخش-گیاه مورد علاقه حضرت على (ع) -مقوى مغز-ضد صداى گوش-خواب‌آور-نشاطآور-ضد بیماریهاى کلیه-ضد خوابهاى وحشتناک-ضد بوى دهان.
٢٣ . چاى بهارنارنج:
(یک قاشق غذاخورى) در یک قورى (دو لیوان آب سرد) و مقدارى نبات.
خواص: طبیعت گرم-آرامبخش-تقویت‌کننده قلب و اعصاب-مفرح و نشاطآور- سردردهاى عصبى-اشتهاآور.
٢۴ . چاى هوفاریقون:
(یک قاشق غذاخورى) در یک قورى (دو لیوان آب سرد) و مقدارى نبات.
خواص: طبیعت گرم و خشک-مقوى قلب-دافع اخلاط فاسده.
٢۵ . چاى کوهى:
(یک قاشق غذاخورى) در یک قورى (دو لیوان آب سرد) و مقدارى نبات
خواص: طبیعت گرم-ضد آلرژى و حساسیت-مقوى اعصاب-آرامبخش-ضد اگزماى پوستى.
طرز تهیه چاى سنتى
بعد از مخلوط کردن مواد فوق روى حرارت کم قرار دهید تا به نقطه جوش برسد سپس قورى را روى حرارت غیر مستقیم (کترى یا سماور) قرار داده، ١۵ دقیقه دم بکشد سپس صاف نموده و مصرف کنید.
١ . هرچه بیشتر دم بکشد بهتر است.
٢ . بعد از دم کشیدن به مدت طولانى (چند روز) قابل مصرف است.
٣ . کترى یا قورى بایستى مسى یا روحى یا از جنس خنثى مثل پیرکس بوده باشد.